Ton Stam Schagen
Microplastics
Microplastics zijn kleine deeltjes plastic die in het milieu terechtkomen. De deeltjes kunnen microscopisch klein zijn, of enkele millimeters groot. Met name in zeeën en oceanen kunnen microplastics tot problemen leiden.
Waar komt het vandaan?
De deeltjes zijn afkomstig van slijtage van synthetische kleding tijdens wasbeurten maar worden ook toegevoegd aan peelings, tandpasta en cosmetica. Een deel van de in het milieu aanwezige microplastics zijn afkomstig van slijtage, met name van autobanden en het uiteenvallen van grotere stukken plasticafval door middel van golfslag en fotochemische processen. Een voorbeeld van het ontstaan hiervan is de milieuramp op de wadden veroorzaakt door het containerschip MSC Zoe op 1 januari 2019 waarbij 345 zeecontainers overboord sloegen met allerlei gevaarlijke stoffen, waaronder containers met plastic bolletjes. Zie hiervoor MSC Zoe (schip, 2015) (WikipediA)
Hoe worden ze aangeduid?
Op de etiketten van artikelen kan je lezen wat er allemaal in zit. Als je daarop polyethyleen (PE), polypropyleen (PP) of polyethyleentereftalaat (PET) tegen komt weet je zeker dat je met microplastic te maken hebt.Zit het ook in ons eten?
Microplastics komen voor in de lucht, in water, en op het land. Zo kunnen zij in verschillende soorten voedsel terechtkomen. Bij diverse tests van voedingsmiddelen bleek dat ze voorkomen in honing, vis en bier. Ook worden microplastics aangetroffen in thee doordat de kunststoffen theezakjes grote hoeveelheden stukjes plastic afscheiden.Door je theezakje in de brand te steken, weet je meteen of het biologisch afbreekbaar is. Brandt het theezakje niet, dan weet je dat deze van plastic is gemaakt en dus slecht voor het milieu. Veel piramidezakjes zijn onnodig gemaakt van plastic. Kartonnen koffiebekertjes zijn bedekt met een dun laagje polyethyleen. Als dat in aanraking komt met hete vloeisof, en koffie wil je heet drinken, dan laten allerlei plastic deeltjes los.
Ook in groente en fruit zit in hoge mate microplastics.
In de lucht
Een onderzoek uit 2020 heeft aangetoond dat in de nationale parken in het Westen van de Verenigde Staten een neerslag van plasticstof is vastgesteld, geschat op meer dan 1.000 ton per jaar. De deeltjes werden over grote afstanden meegevoerd door de lucht.In het water
Als vissen de deeltjes inslikken komen de microplastics in de voedselketen terecht. Ze worden ook opgenomen door organismen die water filteren zoals oesters en mosselen. Onderzoek toonde aan dat de blootstelling van oesters aan microscopische bolletjes polystyreen de opname van voedsel wijzigt en de voortplanting verstoort. Hierdoor kregen de oesters minder en kleinere nakomelingen.In de natuur
Plastic breekt niet of nauwelijks af in de natuur, maar valt uiteen in kleine stukken. Zodra het kleiner wordt dan 5 millimeter spreken we over microplastic.Het zit bijvoorbeeld via autobandenstof in de lucht en slaat neer op het land. Ook zitten synthetische vezels in je kleding die makkelijk loslaten. De plastic fles die door menigeen langs de weg wordt achtergelaten, verpulvert op den duur en verdwijnt ook in de natuur. Nieuw onderzoek heeft aangetoond dat microplastics de wortels van gewassen kunnen binnendringen en in de plant terecht kunnen komen in de delen die we eten.In het lichaam
Microplastics zijn mogelijk schadelijker voor de volksgezondheid dan tot nu toe bekend is. Dat zeggen Nederlandse onderzoekers die deelnemen aan een groot, multidisciplinair onderzoek naar microplastics en gezondheid. Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben ontdekt dat immuuncellen die bepaalde microplastics herkennen en aanvallen, vervolgens sterven. Wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) concluderen op basis van laboratoriumonderzoek dat nylon microvezels een groot effect hebben op de ontwikkeling van luchtwegen.Externe links
