Zijn siliconen veilig?
Siliconen bakvormen, herbruikbare siliconen rietjes, ijsvormpjes, schaaltjes, bewaarbakjes, ijsblokjesmakers en siliconen spatels en lepels, allemaal super handig en duurzaam.
Maar zijn siliconen nu wel echt veilig? Een veel gestelde vraag.
Hieronder een overzicht met antwoorden.
Wat zijn siliconen?
Siliconen zijn voornamelijk gemaakt van het basiselement silicium (kiezel) en zuurstof. Deze samenstelling noemen we siliciumoxide of silica, beter bekend als kwarts en in kleine vorm het hoofdbestanddeel van zand. Van kwarts hebben we meer dan genoeg op aarde. Het is het meest voorkomende mineraal op aarde.
Aan kwarts worden koolstof en waterstof toegevoegd en zo worden lange ketens van aan elkaar gekoppelde silicamoleculen gemaakt. Het resultaat is silicoon, een rubberachtig, onbreekbaar materiaal dat je in huishoudelijk gebruik alleen stuk krijgt door het te snijden.
Vallen, stoten, gooien, uitkoken, in de vaatwasser, oven of vriezer stoppen: het kan allemaal, maar pas op met verhitten.
Siliconen worden soms verward met plastic, maar plastic heeft heel wat meer stoffen nodig, waaronder weekmakers, om in de buurt te komen van de flexibiliteit van siliconen.
100% siliconen test
Als je een product van 100% siliconen hebt, heb je een veilig product. Er zijn echter ook producten, vaak te koop bij wat goedkopere winkels, die gemaakt worden van een mix van siliconen met andere stoffen.
Je kunt dit meestal testen door het product te draaien. Als het product gemaakt is van 100% siliconen, dan blijft de kleur en structuur overal gelijk, maar bij een mix van materialen is de structuur onder spanning niet overal hetzelfde en zie je bijvoorbeeld wittige streepjes verschijnen.
De voordelen van siliconen
- Siliconen voorwerpen voelen zacht en glad aan. Ze zijn onbreekbaar en kunnen opnieuw gebruikt worden zonder te beschadigen. Dat zorgt voor minder afval en een lange levensduur.
- Siliconen zijn inert, dat wil zeggen dat het chemisch gezien een zeer stabiel materiaal is. Onder normale omstandigheden reageert het niet met andere stoffen zoals voedsel en drank. Onder normale omstandigheden betekent voor siliconen producten een gebruikstemperatuur tussen -80°C en +200°C. Let dus op met siliconen producten in de oven en magnetron.
Over de +200°C bestaat wel discussie.
- Siliconen zijn gemaakt van onschadelijke, gifvrije materialen. Het lijkt op plastic, maar bevat geen BPA, weekmakers, pvc of andere schadelijke materialen.
- Siliconen zijn niet poreus, bacteriën kunnen vrijwel niet binnen dringen in het materiaal.
- Schoonmaken is eenvoudig, je kunt het afwassen, uitkoken of in de vaatwasser doen.
- Je kunt siliconen gebruiken in de keuken, aan tafel, in de koelkast of vriezer en in de oven of magnetron (let op boven de 150°C en nooit boven de 200°C).
- Siliconen kunnen technisch gezien gerecycled worden, wat helaas niet gebeurt.
Het verschil tussen food grade en medical grade siliconen
Het grootste verschil is dat medical grade siliconen zo gemaakt zijn dat ze langer dan 30 dagen in het menselijk lichaam kunnen blijven. Medical grade siliconen worden dan ook vaak gebruikt voor het maken van fopspenen en spenen voor flesjes.
De textuur van medical grade verschilt een klein beetje van food grade silicone. Food grade siliconen zie je voornamelijk terug in producten als keukengerei en voedselcontainers.
De reden dat er bij deze producten gekozen wordt voor food grade, is dat deze vorm beter bestemd is tegen de hoge temperaturen van de wasmachine, de magnetron, kokend water enz.
Waar moet je op letten bij siliconen?
Wanneer je gebruik maakt van siliconen producten, zijn er een aantal dingen waar je op moet letten:
- Niet in contact brengen met vuur.
- Niet gebruiken in combinatie met scherpe voorwerpen.
- Niet hardhandig schoonschrobben met ruwe spons.
- Niet boven de 200°C gebruiken.
Discussie over siliconen bij hogere temperaturen
Het Belgische Test-Aankoop deed een test met siliconen bakvormen.
Uit deze test kwam naar voren dat siliconen vanaf 150°C, maar vooral vanaf 200°C ontbinden in siloxanen, kleine stukjes afgebroken siliconen, die onschadelijk lijken te zijn maar wel blijvend in het milieu. Hoe snel dit gebeurt is afhankelijk van de katalysator die gebruikt is bij de productie. Siliconen met platinum als katalysator zijn tot 300°C veilig en bij peroxyde als katalysator tot maar 150°C.
Vooral bij de eerste paar keer bakken schijnt dit te gebeuren en daarom is goed om een nieuwe siliconen bakvorm heel goed af te wassen voor gebruik en daarna de bakvorm in te bakken door deze te vullen met een mengsel van olie en water en deze een uur in een hete oven van 220°C te zetten.
Het schoonmaken van siliconen producten
Siliconen producten zijn erg gemakkelijk te gebruiken en schoon te maken. Het kan mee in de vaatwasser en kan veilig steriel gekookt worden.
Het beste is om siliconen producten gelijk na gebruik schoon te maken. Door het dan in heet water te leggen met een paar druppels citroensap krijg je bijna alle etensresten en geurtjes weg. Even afspoelen en laten opdrogen in de lucht, en het product is weer schoon.
Soms blijven er, zelfs na het wassen in de vaatwasser, geurtjes achter in de siliconen producten, vaak als ze in aanraking zijn geweest met scherpe etenswaren zoals knoflook, pepertjes, maar ook tomaat. Dit kan je tegen gaan met de volgende tips:
Azijn
Dompel een schone doek in azijn en maak hiermee het product schoon. Spoel vervolgens af met warm water en laat het product drogen in de lucht. Kokend water met azijn
Zet een pan op het gas en vul deze voor de helft met water. Voeg twee kopjes azijn toe en breng het zachtjes aan de kook. Zodra het mengsel kookt laat je de siliconen producten voorzichtig in de pan glijden. Laat in totaal 10-15 minuten koken en zet dan het gas uit. Haal na vijf minuten de producten voorzichtig uit het water. Laat de producten afkoelen en spoel vervolgens nog even af en laat ze drogen in de lucht.
Naar begin pagina...
