Ton Stam Schagen

Recycle code 7

Dit is de meest onduidelijke recycle code. Het is één grote vergaarbak van al het plastic dat niet in een van bovenstaande catagorieën valt.
Aan de ene kant bevat nummer 7 polycarbonaat, waaruit BPA (weekmakers) lekt en aan de andere kant krijgen nieuwe soorten biologisch afbreekbaar plastic van bijvoorbeeld mais, aardappel- en rijstzetmeel ook code 7. Daarnaast zijn er ook veilige plastics die onder deze code vallen.
Hieronder een overzicht.

ABS (Acrylonitril Butadieen Styreen)

Dit is een zeer hard plastic van hogere kwaliteit en valt onder recyclecode 7 (overig). ABS is SAN met butadieen, en daardoor nog veel harder en sterker. De grondstof styreen is wel schadelijk, maar het eindproduct ABS blijkt geen schadelijke stoffen te lekken. ABS is een van veilige plasticsoorten in de gemengde groep met recycle code 7.
ABS kan gecombineerd worden met andere plastics zoals polycarbonaat (PC, recycle code 7) wat schadelijk BPA bevat. Ook vlamvertragers kunnen toegevoegd zijn (met name in keukenspullen).
Het zit in: speelgoed, telefoons, computers, kunststof meubelen en huishoudelijke apparaten.
Lego: De gekleurde harde lego onderdelen zijn van ABS terwijl de doorzichtige blokjes van polycarbonaat (niet veilig) zijn en de buigzame, zachtere onderdelen van Delrin (een soort nylon, polyoxymethyleen). Of Delrin veilig is is niet helemaal duidelijk. Een van de grondstoffen, formaldehyde, is echter wel schadelijk en dit komt ook bij verhitting van Delrin weer vrij.

CPE (chlorinated polyethyleen)

CPE is een thermoplastisch elastomeer (TPE), een copolymeer van polyethyleen met chloride. Het is een veel gebruikt synthetisch rubber vanwege de hitte-, brand- en waterbestendigheid. CPE wordt vaak toegevoegd aan andere plastics zoals PVC, PE en ABS om deze beter bewerkbaar te maken. Bij de productie van CPE komt, net als bij PVC, schadelijk dioxine vrij door de aanwezigheid van chlorine in het proces.
Het is helaas niet helemaal duidelijk of CPE daadwerkelijk schadelijk is in het eindproduct, maar gezien de aanwezigheid van chlorine en het vrijkomen van formadehyde bij het produceren is het niet zomaar veilig te noemen. Ook kunnen er, net als bij PVC, weekmakers zijn toegevoegd aan CPE.
Het zit oa. in: Transportbanden, kabels, slangen, bedrading, regenpijpen en in de rubbers van de koelkast.

EPS (Expanded polystyreen)

EPS is geëxpandeerd polystyreen, ook wel polystyreen-hardschuim genoemd. In de volksmond heet het gewoon piepschuim wat wordt gebruikt als isolatiemateriaal in de bouw maar ook als verpakkingsmateriaal.
EPS is net als polystyreen (recycle code 6) schadelijk door lekkend styreen dus je kunt je kind beter niet met piepschuim laten spelen.
.

EVA (ethyleen vinyl acetaat) en PEVA (polyethyleen vinyl acetaat)

Dat niet alle vinyl per definitie schadelijk is, blijkt uit EVA en PEVA. Deze plastics zijn beide een thermoplastisch copolymeer van PE (polyethyleen, recycle code 2) met vinylacetaat, een vinyl dus.
(P)EVA is een veilig alternatief voor schadelijke PVCs, plastics en foam.
Om een goede keus te maken is het belangrijk goed op te letten bij vinyl want de meeste vinyl producten zijn van PVC gemaakt, schadelijk dus. (P)EVA en PVC lijken uiterlijk erg op elkaar. Het verschil is te zien aan de recycle code, PVC heeft code 3 en (P)EVA code 7.
Het zit in: yogamatten, puzzelmatten voor baby's, poppen en speelgoed.

Melamine

Dit is een chemische samenstelling die onder meer gebruikt wordt in het maken van kunststoffen zoals plastic. Melamine wordt verwerkt in van kunststof vervaardigde keuken- en tafelgerei.
Wanneer je melamine samenvoegd met formaldehyde, krijg je een grondstof die bij verhitting makkelijk vorm kan worden gegeven. Melamine borden, schalen en mokken staan erom bekend kras- en breukvast te zijn, bijzonder lang mee te gaan, kleurrijk te zijn en je vindt ze in allerlei vormen. Producten van melamine voelen ook bijzonder glad aan.

Melamine ter discussie

Melamine was in 2008 de boosdoener in het poedermelk-schandaal in China. Zoals je wellicht nog kan herinneren zijn er toen baby's om het leven gekomen en duizenden ziek geworden door het gebruik van met melamine vergiftigd babymelkpoeder.
Zoals de meeste plasticsoorten, is er ook een aannemelijk risico bij het gebruik van vooral schalen en mokken van melamine. Het gevaar schuilt er vooral in dat deze schalen, borden en dergelijke, wanneer ze worden blootgesteld aan warmte/hitte, gifstoffen afscheiden die weer terecht komen in het eten.
Door een recent onderzoek staat het gebruik van melamine ter discussie.
Je vindt het in: kinder- en kampeerservies, schoolbekers.

PU/PUR (Polyurethaan)

Bij de productie van PU worden schadelijke grondstoffen gebruikt en komen schadelijke stoffen vrij. Het is niet 100% bekend of deze in de eindproducten nog aanwezig zijn. Gelukkig is men bezig met het ontwikkelen van minder schadelijke productiemethoden.

PU komt voor in: kunstleer, autolak.

PU-elastomeer zit in: stretch-/zwem-/sportkleding , kit en houtlijm. Maar ook in meer plastic aandoende producten zoals wieltjes, fietssloten en allerlei andere harde plastic voorwerpen. Er is helaas weinig informatie te vinden over de veiligheid van PU-elastomeer. Een aantal van de gebruikte grondstoffen is wel degelijk schadelijk.

PU-schuim vind je in: zacht schuim als vulling voor kussens, knuffels en matrassen en harder schuim voor isolatietoepassingen. PU-schuim bevat vaak schadelijk formaldehyde dat tijdens gebruik ingeademd kan worden. Dat is de reden waarom matrassen wel eens zo stinken. Gelukkig zijn er alternatieve matrassen van natuurlijke materialen en zijn er kussens en knuffels met vulling van veilige materialen. In wasbare luiers en luieroverbroekjes wordt PUL (polyurethane laminate) gebruikt als waterdichte laag. Dit is een inert materiaal wat geen schadelijke stoffen lekt.

PA (Polyamide)/Nylon

Polyamide is een polymeer van amide. Een veelgebruikt polyamide is nylon. Er is helaas niet heel veel informatie bekend over de veiligheid van nylon maar het lijkt redelijk stabiel te zijn als eindproduct. De grondstoffen en de stoffen die vrijkomen bij de productie zijn wel schadelijk. Wol en zijde zijn natuurlijke polyamiden.
Het zit in: keukenhulpjes, kleding, tapijt, cosmetica.

SAN (styreen acrylonitil) AS (acrylonitril styreen) ASA (acrylonitrile styreen acrylaat)

SAN/AS is een copolymeer van styreen en acrylonitril. Het is een harde, sterke plasticsoort van hoge kwaliteit en is zeer hittebestendig. SAN is (samen met ABS) een van de veilige plastics die onder recycle code 7 vallen. SAN wordt ook wel gebruikt als veilig alternatief voor schadelijk polystyreen (recycle code 6). ASA is wat meer rubberachtig door toegevoegd acrylaat.
Het zit in: Huishoudelijke apparaten, allerlei bakjes en bekers, cosmetica verpakkingen en computers. Brita kannen zijn (deels) van SAN gemaakt. De buiten- en binnenkan zijn van SAN, het deksel van ABS met ASA, de voetjes onder de kan van TPU en het filter is van PP.

SB/SBS/SBR (styreen butadieen styreen en rubber)

SBS is een thermoplastisch elastomeer (TPE), ook wel TPE-S of TPS genoemd. Het is een zeer sterk flexibel, zacht aanvoelend synthetisch rubber. Hoewel er niet heel veel over te vinden is, lijkt het styreen niet te lekken.
Het zit in: (Sport)schoenzolen, gereedschap, speelgoed, autobanden, trillingdempers en zelfs in kauwgom.

SEBS (styreen ethylene butyleen styreen)

SEBS zie je ook wel als vervanger voor PVC. SEBS wordt net als SB/SBS ook TPE-S of TPS genoemd. Het is een flexibel en slijtvast plastic en valt onder recycle code 7 (overig). Het schadelijke styreen waaruit SEBS onder andere is opgebouwd blijkt, net als in SAN/AS en ABS, stabiel te zijn en er niet uit te lekken. SEBS en SBS worden soms ook gemengd met polypropeen (PP) of polyethyleen (PE).

Voor een uitgebreid overzicht van TPE-S klik hier

Siliconen

Siliconen worden in de volksmond nog wel eens plastic genoemd maar dit is het niet. Siliconen doen qua gevoel en uiterlijk wat denken aan plastic en zijn een prettig en veilig alternatief voor bepaalde plastic producten.

Alles over siliconen vind je hier

SPS (Syndiotactisch polystyreen)

SPS is een hittebestendig polystyreen en is net als EPS en PS (recycle code 6) schadelijk door lekken van styreen. Het zit in: Apparaten en auto's i.v.m. de hittebestendigheid.

TPE (Thermoplastische elastomeren)

TPE zijn rubberachtige materialen en die een brede toepassing kennen van inpakmateriaal tot medische producten. TPE wordt ook wel thermoplastisch rubber genoemd en wordt als veilig beschouwd. Er zijn verschillende types TPE.
Enkele voorbeelden hiervan zijn:
  • TPS - Thermoplastisch styreen coblock polymeren (SEBS, SBS)
  • TPA - Thermoplastisch polyamide
  • TPU - Thermoplastisch polyurethaan

Thermoplastic

Dit is een naam waarmee een grote groep van verschillende plastic soorten wordt aangeduid, zowel veilige als niet veilige soorten. De term kan gemakkelijk verward worden met thermoplastisch elastomeer, wat een veilig plastic is.
Thermoplastics zijn plastics die vormbaar worden door verhitting op hoge temperaturen en na afkoelen weer hard worden. Enkele voorbeelden: ABS, Nylon, PE, HDPE, LDPE, PP, PS ,PVC en PTFE (Teflon, liefst vermijden).

Alternatieven voor plastic

Hopelijk heb je na het lezen van bovenstaande wat meer duidelijkheid gekregen over een aantal veelvoorkomende plastics. Er zijn gelukkig een aantal plastics die als veilig wordt beschouwd.
Plastic blijft echter chemisch geproduceerd waarbij soms schadelijke stoffen vrijkomen, schadelijke grondstoffen worden gebruikt en het is vaak onduidelijk wat er precies inzit. Termen als Eco, natuurlijk of BPA/ftalaat/PVC-vrij betekenen helaas niet altijd dat het product van 100% veilig plastic gemaakt is.
De beste keus is daarom RVS of glas, zeker voor producten die met eten in contact komen of gebruikt worden door kinderen.
Voor bepaalde producten kun je plastic helaas niet vermijden, in dat geval is het goed om uit te zoeken van welk type plastic het gemaakt is zodat je een veilige soort kunt kiezen.

Met dank aan Green Jump's blog

Naar begin pagina...