Romeinse getallen
Dit is een handleiding om Romeinse getallen om te zetten naar moderne getallen en omgekeerd.
Ton Stam Schagen
Dit is een handleiding om Romeinse getallen om te zetten naar moderne getallen en omgekeerd.
Hoe werkt het?
De Romeinse manier om getallen te schrijven wordt gedaan d.m.v. zeven HOOFDletters, waarbij elke letter een waarde vertegenwoordigd zoals hiernaast is aangegeven.Er is geen symbool voor het getal 0.
| I | = | 1 |
| V | = | 5 |
| X | = | 10 |
| L | = | 50 |
| C | = | 100 |
| D | = | 500 |
| M | = | 1000 |
Er mogen echter nooit meer dan drie dezelfde letters naast elkaar staan, behalve bij de M.
Dit geldt tot het getal 5000
| II | = | 2 |
| VII | = | 7 |
| XIII | = | 13 |
| LXIII | = | 63 |
| CLXXXIII | = | 183 |
| DLXXVIII | = | 578 |
| MMXIII | = | 2013 |
Uitzonderingen
In bepaalde gevallen staat echter een kleine waarde links van een grotere waarde. In deze situatie wordt de kleine waarde van de grote afgetrokken.Dit gebeurt alleen wanneer er een 4 of een 9 wordt aangegeven.
Er zijn echter nog een paar uitzonderingen:
- Alleen de I, X en C mogen worden afgetrokken, maar...
- alleen van de twee waarden die daar direct boven liggen, en...
- altijd maar één keer!
De combinaties IVI, IXI, XLX, XVX, CDC, en CMC mogen ook niet omdat dit onzinnige combinaties zijn.
| IV | = | 4 |
| IX | = | 9 |
| XL | = | 40 |
| XLIX | = | 49 |
| XC | = | 90 |
| CD | = | 400 |
| MCMXLIX | = | 1949 |
Als we bovenstaande regels toepassen kunnen we hiermee de volgende rijtjes met getallen van 1 t/m 50 samenstellen:
| 1 | = | I | 11 | = | XI | 21 | = | XXI | 31 | = | XXXI | 41 | = | XLI |
| 2 | = | II | 12 | = | XII | 22 | = | XXII | 32 | = | XXXII | 42 | = | XLII |
| 3 | = | III | 13 | = | XIII | 23 | = | XXIII | 33 | = | XXXIII | 43 | = | XLIII |
| 4 | = | IV | 14 | = | XIV | 24 | = | XXIV | 34 | = | XXXIV | 44 | = | XLIV |
| 5 | = | V | 15 | = | XV | 25 | = | XXV | 35 | = | XXXV | 45 | = | XLV |
| 6 | = | VI | 16 | = | XVI | 26 | = | XXVI | 36 | = | XXXVI | 46 | = | XLVI |
| 7 | = | VII | 17 | = | XVII | 27 | = | XXVII | 37 | = | XXXVII | 47 | = | XLVII |
| 8 | = | VIII | 18 | = | XVIII | 28 | = | XXVIII | 38 | = | XXXVIII | 48 | = | XLVIII |
| 9 | = | IX | 19 | = | XIX | 29 | = | XXIX | 39 | = | XXXIX | 49 | = | XLIX |
| 10 | = | X | 20 | = | XX | 30 | = | XXX | 40 | = | XL | 50 | = | L |
Fouten
Hier volgen een aantal fouten met daaronder de goede oplossing:| Fout: | XIIII=[10+4]=14 | Een letter mag niet vier keer naast elkaar staan. |
| Goed: | XIV=10+[5-1]=14 | |
| Fout: | VL=[50-5]=45 | De V mag niet worden afgetrokken. |
| Goed: | XLV=[50-10]+5=45 | |
| Fout: | IIX=[10-2]=8 | De I mag niet twee keer worden afgetrokken. |
| Goed: | VIII=5+3=8 | |
| Fout: | MXM=1000+[1000-10]=1990 | De X mag wel worden afgetrokken, maar niet van een waarde die meer dan twee hoger is. |
| Goed: | MCMXC=1000+[1000-100]+[100-10]=1990 |
Getallen omzetten naar Romeinse cijfers
| Als je ondanks alles toch geen zin hebt om je in deze materie te verdiepen dan vind je hiernaast een converter om getallen tot 5000 om te zetten in Romeinse getallen. |
|
Romeinse cijfers omzetten naar gewone getallen
| En om het nog gemakkelijker te maken hier de converter om van Romeinse getallen gewone getallen te maken... |
|
